„Ono što sam nije hteo da kaže starom kralju, Pašić je to činio preko narodnog poslanika i užičkog prote Milana Đurića. A što kralj Petar nije hteo lično da kaže Pašiću u brk, to je, opet, išlo preko ovog narodnog popa, sa kojim je bio prijatelj od vremena kad nije bio kralj, nego knez-emigrant na Cetinju.“ u svojoj beležnici je zapisao naš književnik Milovan Vitezović.
Najzaslužniji za razvoj užičkog sabraćaja bio je prota Milan Đurić, red je da se o njemu nešto više kaže. Rođen u Zaovinama 1844. u porodici sveštenika, rođeni borac. Godine 1862. imao je 18 godina, bio je na bogosloviji kada su Turci bombardovali Beograd. Tada je stvorio ideal, sloboda srpskog naroda i čvrsto utemeljenje srpske države. Počeo je da se bavi politikom kao član radikala od nastanka ove stranke. Kada je 1875. pukla “Nevesinjska puška”, bio je jedan od najaktivnijih u pripremi dobrovoljaca iz užičkog kraja. Dva puta je odlikovan tokom Javorkog rata sa Turcima, a na izborima 1878. biran za poslanika za Narodnu skupštinu. Kao opozicionar je proganjan i hapšen jednom rečju zlostavljan. Morao je 1887. da pobegne u Crnu Goru, a odatle u Carigrad. Godine 1889. je pomilovan, vratio se u Užice. Stigle su nove optužbe da je učesnik pobune protiv kralja i pripreme atentata. Dobio je 20 godina robije u teškim okovima i zatvoren u beogradsku tvrđavu. Pomilovan je 1901. a posle dolaska Karađorđevića na vlast nastavio je da se bori za svoju viziju Srbije u Narodnoj skupštini. Narod ga je voleo, o njemu su ostale mnoge anegdote, priče i pesme. Najzaslužniji je za dolazak “ćire” u Užice.
Bolestan, povukao se sa vojskom preko Albanije i stigao do Italije u Rim, gde je umro 1917. Njegovi posmrtni ostaci preneti su u Srbiju i uz najveće državne počasti sahranjeni u Užicu 1926. godine. Povodom stogodišnjice od smrti prote Milana, 2017.god, njegov spomenik na Dovarju užička opština je obnovila. Spomenik, velike kulturno istorijske vrednosti, visine tri i po metra, građen u formi obeliska od belog venčačkog mermera, sa ukrasnim motivima, likom prote Đurića u bronzi, rađen je po projektu poznatog ruskog arhitekte Nikolaja Petroviča Krasnova, ruskog emigranta, koji je ostavio značajan trag u arhitekturi i umetnost.
I tako, zaslugom užičkog junačkog prote i sredstvom državnog zajma Zadruga za podizanje javnih zgrada i drugih izvora, od 1907. do 1912. godine, sa zastojima i materijalnim teškoćama, izgrađena je železnička pruga od Stalaća do Užica. Ostvarila se težnje prote Milana Đurića i narodna višegodišnja očekivanja Užičana, stigao je prvi voz u Užice, a sa njim i “Jevropa”.
