Moja prijateljica Mirjana Petrović skorije je na Fejzbuku komentarisala da je živela u S soliteru u ulici 7. Jula. Ova užička ulica u posleratnom vremenu dobila ime po datumu događaja koji je praznovan kao dan ustanka srpskog naroda u NOB-u. Toj ulici koju većina Užičana i danas nazivaju po starom nazivu iako danas nosi naziv po imenu prve srpske novinarke rođene u Užicu Mage Magazinović. Mirjana je promenila i Žikicu i tako otkrila koliko Užičana danas pojma nema ko je to uopšte bio. Nekako se osećam obavezan mada nisam, da objasnim neke stvari koje imaju vezu sa imenom ove užičke veoma važne ulice i da pomenem da ti koji su toj ulici dali Magino ime zaista nisu imali pojma samo su znali da treba da menjaju imena nastala iz istorije NOB-a pa su se dovatili i bronzanog maršala na Trgu.
Ko je bio Žikica Jovanović Španac? U posleratnom periodu bio je istican kao jedna od centralnih ličnosti NOB-a i socijalističke revolucije Valjeva i zapadne Srbije, ali i kao osoba koja je ispalila “prvu ustaničku pušku” 7. jul 1941. u Beloj Crkvi u kojoj su stradala dva žandara, Danas je to ličnost oko čije se smrti javljaju kontroverze a i može da se kaže da je izbačen iz školske istorije, posle raspada Jugoslavije.
Živorad Jovanović Španac jer rođen u Valjevu, bio je apsolvent književnosti, Učestvovao je u Španskom građanskom ratu, gde se u redovima Internacionalnih brigada borio protiv fašizma. Tokom rata je bio ranjavan, a nakon poraza Španske republike zajedno sa ostalim interbrigadistima nalazio se u logorima u Francuskoj. U jesen 1940. godine uspeo je da se vrati u Jugoslaviju. Učestvovao je u pripremama oružanog ustanka u zapadnoj Srbiji i formirao partizansku četu u Rađevini. Sa ovom četom je 7. jula 1941. godine u Beloj Crkvi, kod Krupnja, izveo prvu ustaničku oružanu akciju u kojoj su stradala dva žandara, koja se kasnije obeležavala kao Dan ustanka naroda Srbije. U toku ustanka 1941. godine nalazio se na dužnostima komandanta i političkog komesara bataljona i političkog komesara odreda. Nakon Prve neprijateljske ofanzive i povlačenja glavnine partizanskih snaga u Sandžak, ostao je na teritoriji zapadne Srbije, gde je početkom 1942. godine bio član komande Grupe odreda zapadne Srbije. Što se tiče njegove smrti istoričar Vladimir Dedijer, učesnik i dobar poznavalac događaja iz perioda NOB-a i istorije Komunističke partije Jugoslavije, otkrivanjem novih pojedinosti vezanih za partijske borbe u vreme “velike čistke” u Sovjetskom Savezu, u kojoj su stradali mnogi istaknuti funkcioneri KPJ, kao i pojedinosti vezanih za imenovanje Josipa Broza Tita za generalnog sekretara KPJ, smatrao je da su Žikicu Jovanovića ubili partizani.
Datum 7. juli 1941. kada je politički komesar Žikica Jovanović Španac na Ivanjdanskom vašaru u Beloj Crkvi kod Krupnja ubio srpske žandarme Bogdana Lončara i Milenka Brakovića slavljen je do 2001. godine. Prvoj proslavi 1945. prisutvovao je i Josip Broz Tito koji je predložio Jovanovića za narodnog heroja. Bogdanu i Lončaru je 2000. podignut spomenik u porti crkve Svetog Đorđa u Beloj Crkvi, a pored njega je 2002. podignut i spomenik Milenku Brakoviću.
“Ljudi teško prihvataju promene i stvarnost koja je drugačija od njihovih uverenja. Oni koji su bili na strani Josipa Broza ne žele da sagledaju činjenice pa slave taj dan, kada je u stvari Srbin pucao na Srbina. Tog dana u Beloj Crkvi i na 50 kilometara unaokolo nije nigde bilo ni jednog nemačkog vojnika… Lončar i Braković su ubijeni bez odluke suda i bez sprovedenog postupka, samo iz ideološko-političkih razloga, kao žrtve progona i nasilja od strane pripadnika partizanskog pokreta, čime je povređeno njihovo pravo na život” – naveo je sudija Gojko Lazarev u obrazloženju rehabilitacije Bogdana Lončara i Milenka Brakovića.
